وصیت نامه شهید دهقان

با سپاس و درود
فراوان خداوند بزرگ در این وصیت نامه ی

 موقت و فوری با اعتقاد کامل بر اینکه توحید
و نبوت و معاد و عدل و امامت همگی حق مرگ حق و محشور در رستاخیز حق و بهشت و جهنم
حق است.    ولایت الله و رسول اله ولی اله
و ولایت فقیه را با شناخت کامل پذیرفتهو معتقدبر اینکه امام دوازدهم مهدی استو
روزی برای استقرارحکومت اله بر زمین ظهور خواهد و در غیابش علمای دین و مجتهدین
برجسته و در زمان حال امام خمینی قائد اعظم رهبریت جامعه را عهده دار هستند.معتقد
بر اینکه رحانیت مبارز و در راس امام خمینی در صراط المستقیم و هرکس در هر شکل و
قیافه غیر از عقیده و خط این گروه.....را دارا باشند انحراف و منحرفین به راست و
چپ هستند.و معتقد بر اینکه جنگ ایران و عراق جنگ اسلام محمد(ص)با کفر جهانی ابوجهل
ها و ابوسفیان ها ودر زمان کارتر و ریگان و.....و صدام و همه ی غیر مسلمان هاست.و
اینکه هر کس در خط امام و اسلام در این جنگ کشته شود شهید ویا زخمی شود،شهید زنده
و معلول جنگ اسلام است.و اینکه قدرت پروردگار در طول جبهه ها حاکم است ونیز
معتقدبا اینکه جنگ یک آزمایش برای ورود به خود آگاهی است و آنهایی که سهمی ندارند
چه در صف و چه در پشت صف مردودین جامعه هستند که کار نامه ی آنها خط قرمز کشیده
شده ،وصایای اینجانب موقتابه این طریق است.1- وکیل وطنی اینجانب مادر و پدر
اینجانب میباشند.2-برای ادا و بدهکاری اینجانب یا منزلم در ده را بفروشند البته با
در نظر گرفتن حق همسرم که ادا شود و یا اگر شد مقدار جزئی که در پادر دارم بفروشند
و یا از حقوق اینجانب برداشت کنند و پرداخت کنند.3-از ابراهیم رحمانی مبلغ 10000
هزار تومان بدهکارم.از مرتضی نیکدل .......از برادرم فکر میکنم بدهکارم از او
بپرسید .4-چون نمیدانم چقدر نماز نخوانده و روزه نگرفته ام وصی من میتواند هر
مقدار که خواست به این امر مهم منظور دارد.5-سهم امام و خمس و زکات هم پرداخت آن
به عهده ی وصی اینجانب از سرمایه ی خودم است.6-برنامه ی عزا برای من فقط صورت شرعی
داشته باشد و از دادن خرج و روضه خوانی  خود
داری کنندو اگر خواستند وصی  اینجانب در
راه خدا خرج کنند.7-اگر همسرم خواست میتواند سمیه دخترم را بزرگ کند و اگر نخواست
به وصی تحویل دهدو تا موقعی که نگه داری کرد از بچه هایم حق استفاده از سرمایه ام
را دارد و تا موقعی کهوصی اینجانب خواست تمام طلبکاری همسرم بدون کم و کاست به او
پرداخت شود و حتما راضی شود.از سن6سالگی مجید را به حوزه ی علمیه  بدهید بعد از آن به قم بفرستید جهت درس
خواندن  و باقی مانده ی ثروتم شرعا ما بین
فرزندانم تقسیم شود.

(علی اکبر دهقان-
فرزند محمد- ساکن کاشمر- کوهسرخ- مکی ) 

وصیت نامه شهید دهقان

با سپاس و درود
فراوان خداوند بزرگ در این وصیت نامه ی

 موقت و فوری با اعتقاد کامل بر اینکه توحید
و نبوت و معاد و عدل و امامت همگی حق مرگ حق و محشور در رستاخیز حق و بهشت و جهنم
حق است.    ولایت الله و رسول اله ولی اله
و ولایت فقیه را با شناخت کامل پذیرفتهو معتقدبر اینکه امام دوازدهم مهدی استو
روزی برای استقرارحکومت اله بر زمین ظهور خواهد و در غیابش علمای دین و مجتهدین
برجسته و در زمان حال امام خمینی قائد اعظم رهبریت جامعه را عهده دار هستند.معتقد
بر اینکه رحانیت مبارز و در راس امام خمینی در صراط المستقیم و هرکس در هر شکل و
قیافه غیر از عقیده و خط این گروه.....را دارا باشند انحراف و منحرفین به راست و
چپ هستند.و معتقد بر اینکه جنگ ایران و عراق جنگ اسلام محمد(ص)با کفر جهانی ابوجهل
ها و ابوسفیان ها ودر زمان کارتر و ریگان و.....و صدام و همه ی غیر مسلمان هاست.و
اینکه هر کس در خط امام و اسلام در این جنگ کشته شود شهید ویا زخمی شود،شهید زنده
و معلول جنگ اسلام است.و اینکه قدرت پروردگار در طول جبهه ها حاکم است ونیز
معتقدبا اینکه جنگ یک آزمایش برای ورود به خود آگاهی است و آنهایی که سهمی ندارند
چه در صف و چه در پشت صف مردودین جامعه هستند که کار نامه ی آنها خط قرمز کشیده
شده ،وصایای اینجانب موقتابه این طریق است.1- وکیل وطنی اینجانب مادر و پدر
اینجانب میباشند.2-برای ادا و بدهکاری اینجانب یا منزلم در ده را بفروشند البته با
در نظر گرفتن حق همسرم که ادا شود و یا اگر شد مقدار جزئی که در پادر دارم بفروشند
و یا از حقوق اینجانب برداشت کنند و پرداخت کنند.3-از ابراهیم رحمانی مبلغ 10000
هزار تومان بدهکارم.از مرتضی نیکدل .......از برادرم فکر میکنم بدهکارم از او
بپرسید .4-چون نمیدانم چقدر نماز نخوانده و روزه نگرفته ام وصی من میتواند هر
مقدار که خواست به این امر مهم منظور دارد.5-سهم امام و خمس و زکات هم پرداخت آن
به عهده ی وصی اینجانب از سرمایه ی خودم است.6-برنامه ی عزا برای من فقط صورت شرعی
داشته باشد و از دادن خرج و روضه خوانی  خود
داری کنندو اگر خواستند وصی  اینجانب در
راه خدا خرج کنند.7-اگر همسرم خواست میتواند سمیه دخترم را بزرگ کند و اگر نخواست
به وصی تحویل دهدو تا موقعی که نگه داری کرد از بچه هایم حق استفاده از سرمایه ام
را دارد و تا موقعی کهوصی اینجانب خواست تمام طلبکاری همسرم بدون کم و کاست به او
پرداخت شود و حتما راضی شود.از سن6سالگی مجید را به حوزه ی علمیه  بدهید بعد از آن به قم بفرستید جهت درس
خواندن  و باقی مانده ی ثروتم شرعا ما بین
فرزندانم تقسیم شود.

(علی اکبر دهقان-
فرزند محمد- ساکن کاشمر- کوهسرخ- مکی ) 

سمت راست جناب مهدی اسماعیلی سمت چپ شهید حسین سالاری مکی

سمت راست جناب مهدی اسماعیلی سمت چپ شهید حسین سالاری مکی

                  دلنوشته
فرزند شهید علی زاده اکبر به پدرشهیدش

بابای خوبم سلام:

از حالت نمی پرسم چون می دونم حالت خیلی خوبه ،آخه مامان همیشه می گه بابات

الان تو بهشته من که بهشت رو ندیدم ولی وقتی شب ها میای به خوابم چهره

 ات پر از
لبخنده پس حتما حالت خیلی خوبه .

بابا جون :

من و مامان و آبجی خیلی دلمون برات تنگ شده ، وقتی غروب ها از خونه بیرون

 میایم
و تو خیابون قدم میزنیم به جای این که دلم وا بشه بیشتر دلم میگیره، آخه

 وقتی می
بینم بچه های دیگه دست باباهاشون رو گرفتن و با شادی و بدون

 هیچ غصه ای تو خیابون
میگردن خیلی دلم هوای تو رو میکنه ،فقط وقتی شب

 های جمعه میام کنار مزارت و شاخه
گلی رو عکس قشنگت میزارم کمی دلم وا میشه.

بابای قشنگم:

مامان همیشه به من میگه : پسرم حالا که بابات نیست تو باید قوی باشی چون حالا

 دیگه تو مرد خونه ای ولی من که نمی دونم مرد خونه باید چی کار کنه بابا جون امشب

 بازم به خوابم بیا و بهم بگو که باید چی کار کنم .بهم بگو که وقتی آبجی دلش تنگ

 می
شه و همش گریه می کنه چی بهش بگم که آروم بشه بیا به خوابم و دوباره دست

 مهربونت
رو روسرم بکش آخه وقتی بغلم می کردی و من رو می بوسیدی خیلی

 احساس قدرت می کردم
اما حالا چی؟

هر وقت آبجی گریه می کنه و همش سراغ تو رو از مامان می گیره من حواسم هست

 که
مامان یواشکی اشکاش رو با گوشه ی چادرش پاک می کنه و آبجی رو تو

 بغلش آروم می کنه .

بابای عزیزم :

می دونم که دیگه هیچ وقت تو بیداری نه صدات رو می شنوم و نه صورت قشنگت رو می

 بینم پس لااقل شبها بشتر بیا به خوابم 000

راستی بابا جون من تو مدرسه به همه ی دوستام گفتم که بابام چقدر شجاع بوده

 حالا همه می دونن که بابای من برای دفاع از حریم خانواده ی امام

 حسین(ع)و اهل بیت
شهید شده،همه می دونن که من پسر شهیدم. بابا

 من بهت خیلی افتخار میکنم. بابا جون
دعا کن من هم مثل تو بشم . دعا کن

 من هم بتونم با درس خواندن یک آدم موفق بشم و
بتونم جلوی

 دشمنامون بایستم . قول میدم که هیچ وقت نذارم راه تو فراموش بشه و هیچ
وقت

 رهبرم رو تنها نمیذارم

بابای خوبم:

مامان و آبجی و بابا بزرگ و مامان بزرگ خیلی بهت سلام میرسونن هر جا که هستی

 خیلی دوستت دارم.

                  دلنوشته
فرزند شهید علی زاده اکبر به پدرشهیدش

بابای خوبم سلام:

از حالت نمی پرسم چون می دونم حالت خیلی خوبه ،آخه مامان همیشه می گه بابات

الان تو بهشته من که بهشت رو ندیدم ولی وقتی شب ها میای به خوابم چهره

 ات پر از
لبخنده پس حتما حالت خیلی خوبه .

بابا جون :

من و مامان و آبجی خیلی دلمون برات تنگ شده ، وقتی غروب ها از خونه بیرون

 میایم
و تو خیابون قدم میزنیم به جای این که دلم وا بشه بیشتر دلم میگیره، آخه

 وقتی می
بینم بچه های دیگه دست باباهاشون رو گرفتن و با شادی و بدون

 هیچ غصه ای تو خیابون
میگردن خیلی دلم هوای تو رو میکنه ،فقط وقتی شب

 های جمعه میام کنار مزارت و شاخه
گلی رو عکس قشنگت میزارم کمی دلم وا میشه.

بابای قشنگم:

مامان همیشه به من میگه : پسرم حالا که بابات نیست تو باید قوی باشی چون حالا

 دیگه تو مرد خونه ای ولی من که نمی دونم مرد خونه باید چی کار کنه بابا جون امشب

 بازم به خوابم بیا و بهم بگو که باید چی کار کنم .بهم بگو که وقتی آبجی دلش تنگ

 می
شه و همش گریه می کنه چی بهش بگم که آروم بشه بیا به خوابم و دوباره دست

 مهربونت
رو روسرم بکش آخه وقتی بغلم می کردی و من رو می بوسیدی خیلی

 احساس قدرت می کردم
اما حالا چی؟

هر وقت آبجی گریه می کنه و همش سراغ تو رو از مامان می گیره من حواسم هست

 که
مامان یواشکی اشکاش رو با گوشه ی چادرش پاک می کنه و آبجی رو تو

 بغلش آروم می کنه .

بابای عزیزم :

می دونم که دیگه هیچ وقت تو بیداری نه صدات رو می شنوم و نه صورت قشنگت رو می

 بینم پس لااقل شبها بشتر بیا به خوابم 000

راستی بابا جون من تو مدرسه به همه ی دوستام گفتم که بابام چقدر شجاع بوده

 حالا همه می دونن که بابای من برای دفاع از حریم خانواده ی امام

 حسین(ع)و اهل بیت
شهید شده،همه می دونن که من پسر شهیدم. بابا

 من بهت خیلی افتخار میکنم. بابا جون
دعا کن من هم مثل تو بشم . دعا کن

 من هم بتونم با درس خواندن یک آدم موفق بشم و
بتونم جلوی

 دشمنامون بایستم . قول میدم که هیچ وقت نذارم راه تو فراموش بشه و هیچ
وقت

 رهبرم رو تنها نمیذارم

بابای خوبم:

مامان و آبجی و بابا بزرگ و مامان بزرگ خیلی بهت سلام میرسونن هر جا که هستی

 خیلی دوستت دارم.

زندگینامه                                                                                                                                         

دکتر علی شریعتی در سال 1312 در روستای مزینان از حوالی شهرستان سبزوار متولد شد. اجداد او همه از عالمان دین بوده اند.... پدر پدر بزرگ علی، ملاقربانعلی، معروف به آخوند حکیم، مردی فیلسوف و فقیه بود که در مدارس قدیم بخارا و مشهد و سبزوار تحصیل کرده و از شاگردان برگزیده حکیم اسرار (حاج ملاهادی سبزواری) محسوب می شد. پدرش استاد محمد تقی شریعتی (موسس کانون حقایق اسلامی که هدف آن «تجدید حیات اسلام و مسلمین» بود) و مادرش زهرا امینی زنی روستایی متواضع و حساس بود. علی حساسیتهای لطیف انسانی و اقتدار روحی و صلاحیت عقیده اش را از مادرش به ودیعه گرفته بود. علی به سال 1319 در سن هفت سالگی در دبستان ابن یمین، ثبت نام می کند، اما به دلیل بحرانی شدن اوضاع کشور ـ تبعید رضا شاه و اشغال کشور توسط متفقین ـ  خانواده اش را به ده می فرستد و پس از برقراری آرامش نسبی در مشهد علی و خانواده اش به مشهد باز می گردند. پس از اتمام تحصیلات مقدماتی در 16 سالگی سیکل اول دبیرستان (کلاس نهم نظام قدیم) را به پایان رساند و وارد دانشسرای مقدماتی شد. در سال 31، اولین بازداشت علی که در واقع نخستین رویارویی مستقیم وی با حکومت و طرفداری همه جانبه او از حکومت ملی بود، واقع  شد. در همین زمان یعنی 1331 وی که در سال آخر دانشسرا بود به پیشنهاد پدرش شروع به ترجمه کتاب ابوذر (نوشته عبدالحمید جوده السحار) می کند. در اواسط سال 1331 تحصیلات علی در دانشسرا تمام شد و پس از مدتی شروع به تدریس در مدرسه کاتب پور احمدآباد کرد. و همزمان به فعالیتهای سیاسیش ادامه داد. کتاب «مکتب واسطه» نیز در همین دوره نوشته شده است. در سال 1334 پس از تاسیس دانشکده علوم و ادبیات انسانی مشهد وارد آن دانشکده شد. در دانشکده مسئول انجمن ادبی دانشجویان بود در همین سالهاست که آثاری از اخوان ثالث مانند کتاب ارغنون (1330) و کتاب زمستان (1335) و آخر شاهنامه (1328) به چاپ رسید و او را سخت تحت تاثیر قرار داد. در این زمان فعالیتهای سیاسی ـ اجتماعی شریعتی در نهضت (جمعیتی که پس از کودتای 28 مرداد توسط جمعی از ملیون خراسان ایجاد شده که علی شریعتی یکی از اعضا آن جمعیت بود). آشنایی او با خانم پوران شریعت رضوی در دانشکده ادبیات منجر به ازدواج آن دو در سال 1337 می گردد. و پس از چند ماه زندگی مشترک به علت موافقت با بورسیه تحصیلی او در اوایل خرداد ماه 1338 برای ادامه تحصیل راهی فرانسه می شود. در طول دوران نحصیل در اروپا علاوه بر نهضت آزادیبخش الجزایر با دیگر نهضتهای ملی افریقا و آسیا، آشنایی پیدا کرد و به دنبال افشای شهادت پاتریس لومومبا در 1961 تظاهرات وسیعی از سوی سیاهپوستان در مقابل سفارت بلژیک در پاریس سازمان یافته بود که منجر به حمله پلیس و دستگیری عده زیادی از جمله دکتر علی شریعتی شد. دولت فرانسه که با بررسی وضع سیاسی او، تصمیم به اخراج وی گرفت اما با حمایت قاضی سوسیالیست دادگاه، مجبور می شود اجرای حکم را معوق گذارد. وی در سال 1963 با درجه دکتری یونیورسیته فارغ التحصیل شد و پس از مدتی او به همراه خانواده و سه فرزندش به ایران بازگشت و در مرز بازرگان توسط مأموران ساواک دستگیر شد.

پس از بازگشت از اروپا

پس از پنج سال تحصیل و آموختن و فعالیت سیاسی، در اروپا، بازگشت به فضای راکد و بسته جامعه ایران و آن هم تدریس در دبیرستان بسیار رنج آور بود، سال بعد (وی) پس از قبولی در امتحان به عنوان کارشناس کتب درسی به تهران منتقل می شود و با آقایان برقعی و باهنر و دکتر بهشتی که از مسئولین بررسی کتب دینی بودند، همکاری می کند. ترجمه کتاب «سلمان پاک» اثر پروفسور لوئی ماسینیون حاصل تلاش او در این دوره است. از سال 1345 او به استادیار رشته تاریخ در دانشکده مشهد استخدام می شود. موضوعات اساسی تدرس او را می توان به چند بخش تقسیم کرد: تاریخ ایران، تاریخ و تمدن اسلامی و تاریخ تمدنهای غیر اسلامی. از همان آغاز روش تدریس، برخوردش با مقررات متداول در دانشکده و رفتارش با دانشجویان، او را از دیگر استادان متمایز می کرد. چاپ کتاب اسلام شناسی و موفقیت درسهای دکتر علی شریعتی در دانشکده مشهد و ایراد سخنرانیهای او در حسینیه ارشاد در تهران موجب شد که دانشکده های دیگر ایران از او تقاضای سخنرانی کنند این سخنرانیها از نیمه دوم سال 1347 آغاز شد. مجموعه این فعالیتها مسئولین دانشگاه را بر آن داشت که  ارتباط او با دانشجویان را قطع کنند و به کلاسهای وی که در واقع به جلسات سیاسی ـ فرهنگی بیشتر شباهت داشت، خاتمه دهند. در پی این کشمکشها و دستور شفاهی ساواک به دانشگاه مشهد کلاسهای درس او، از مهرماه 1350، رسماً تعطیل شد. از اواخر آبان ماه 51 بخاطر سخنرانی های ضد رژیم، زندگی مخفی وی آغاز شد و پس از چند ماه زندگی مخفی درمهرماه سال 1352 خود را به ساواک معرفی کرد که تا 18 ماه او را در سلول انفرادی زندانی کردند؛ که نهایتاً در اواخر اسفند ماه سال 53 او از زندان آزاد می شود و بدین ترتیب مهمترین فصل زندگی اجتماعی و سیاسی وی خاتمه می یابد. در این دوران که مجبور به خانه نشینی بود؛ فرصت یافت تا به فرزندانش توجه بیشتری کند. در سال 55، با فرستادن پسرش (احسان) به خارج از کشور فرصت یافت تا مقدمات برنامه هجرت خود را فراهم کند. دکتر شریعتی نهایتا در روز 26 اردیبهشت سال 1356 از ایران، به مقصد بلژیک هجرت کرد و پس از اقامتی سه روزه در بروکسل عازم انگلستان شد و در منزل یکی از بستگان نزدیک همسر خود اقامت گزید و پس از گذشت یک ماه در 29 خرداد همان سال به نحو مشکوک درگذشت و با مشورت استاد محمد تقی شریعتی و کمک دوستان و یاران او از جمله شهید دکتر چمران و امام موسی صدر در جوار حرم مطهر حضرت زینب (س) در سوریه به خاک سپرده شد.

                                                       السلام علیک یا جواد الائمه  (ع)

امام نهم شیعیان حضرت جواد (ع ) در سال 1095 هجرى در مدینه ولادت یافت . نام نامى اش محمّد معروف به جواد و تقى است .
القاب دیگرى مانند: رضى و متقى نیز داشته ولى تقى از همه معروفتر مى باشد.
مادر گرامى اش سبیکه یا خیزران است که این هر دو نام در تاریخ زندگى آن حضرت ثبت است .
امام محمّد تقى (ع ) هنگام وفات پدر حدود 8 ساله بود.
پس از شهادت جانگداز حضرت رضا علیه السلام در اواخر ماه صفر سال 203 ه‍ مقام امامت به فرزند ارجمندش حضرت جوادالائمه (ع ) انتقال یافت .
ماءمون خلیفه عباسى که همچون سایر خلفاى بنى عباس از پیشرفت معنوى و نفوذ باطنى امامان معصوم و گسترش فضائل آنها در بین مردم هراس ‍ داشت ، سعى کرد ابن الرضا را تحت مراقبت خاص خویش قرار دهد.
(از اینجا بود که ماءمون نخستین کارى که کرد، دختر خویش امّ الفضل را به ازدواج حضرت امام جواد (ع ) درآورد، تا مراقبى دائمى و از درون خانه ، بر امام گمارده باشد. رنجهاى دائمى که امام جواد (ع ) از ناحیه این ماءمور خانگى برده است ، در تاریخ معروف است ).(98)
از روشهایى که ماءمون در مورد حضرت رضا (ع ) بکار مى بست ، تشکیل مجالس بحث و مناظره بود. (99) ماءمون و بعد معتصم عباسى مى خواستند از این راه - به گمان باطل خود - امام (ع ) را در تنگنا قرار دهند. در مورد فرزندش حضرت جواد (ع ) نیز چنین روشى را بکار بستند. بخصوص که در آغاز امامت هنوز سنى از عمر امام جواد (ع ) نگذشته بود. ماءمون نمى دانست که مقام ولایت و امامت که موهبتى است الهى ، بستگى به کمى و زیادى سالهاى عمر ندارد.
بارى ، حضرت جواد (ع ) با عمر کوتاه خود که همچون نوگل بهاران زودگذر بود، و در دوره اى که فرقه هاى مختلف اسلامى و غیر اسلامى میدان رشد و نمو یافته بودند و دانشمندان بزرگى در این دوران ، زندگى مى کردند و علوم و فنون سایر ملتها پیشرفت نموده و کتابهاى زیادى به زبان عربى ترجمه و در دسترس قرار گرفته بود، با کمى سن وارد بحثهاى علمى گردید و با سرمایه خدایى امامت که از سرچشمه ولایت مطلقه و الهام ربانى مایه ور بود، احکام اسلامى را مانند پدران و اجداد بزرگوارش گسترش داد و به تعلیم و ارشاد پرداخت و به مسائل بسیارى پاسخ گفت . براى نمونه ، یکى از مناظره هاى ( احتیاجات ) حضرت امام محمّد تقى (ع ) را در زیر نقل مى کنیم :
(عیاشى در تفسیر خود از ذرقان که همنشین و دوست احمد بن ابى دؤ اد بود، نقل مى کند که ذرقان گفت : روزى دوستش (ابن ابى دؤ اد) از دربار معتصم عباسى برگشت و بسیار گرفته و پریشان حال به نظر رسید. گفتم : چه شده است که امروز این چنین ناراحتى ؟ گفت : در حضور خلیفه و ابوجعفر فرزند على بن موسى الرضا جریانى پیش آمد که مایه شرمسارى و خوارى ما گردید. گفتم چگونه ؟ گفت : سارقى را به حضور خلیفه آورده بودند که سرقتش آشکار و دزد اقرار به دزدى کرده بود. خلیفه طریقه اجراى حد و قصاص را پرسید. عده اى از فقها حاضر بودند، خلیفه دستور داد بقیه فقیهان را نیز حاضر کردند، و محمّد بن على الرضا را هم خواست .
خلیفه از ما پرسید:
حد اسلامى چگونه باید جارى شود؟
من گفتم : از مچ دست باید قطع گردد.
خلیفه گفت : به چه دلیل ؟
گفتم : بدلیل آنکه دست شامل انگشتان و کف دست تا مچ دست است ، و در قرآن کریم در آیه تیمم آمده است : (( فامسحوا بوجوهکم و ایدیک . )) بسیارى از فقیهان حاضر در جلسه گفته مرا تصدیق کردند.
یک دسته از علماء گفتند: باید دست را از مرفق برید.
خلیفه پرسید: به چه دلیل ؟
گفتند: به دلیل آیه وضو که در قرآن کریم آمده است :... (( و ایدیکم الى المرافق . )) و این آیه نشان مى دهد که دست دزد را باید از مرفق برید.
دسته دیگر گفتند: دست را از شانه باید برید چون دست شامل تمام این اجراء مى شود.
و چون بحث و اختلاف پیش آمد، خلیفه روى به حضرت ابوجعفر محمّد بن على کرد و گفت :
یا اباجعفر، شما در این مسئله چه مى گویید؟
آن حضرت فرمود: علماى شما در این باره سخن گفتند. مرا از بیان مطلب معذور بدار.
خلیفه گفت : به خدا سوگند که شما هم باید نظر خود را بیان کنید.
حضرت جواد فرمود: اکنون که مرا سوگند مى دهى پاسخ آن را مى گویم . این مطالبى که علماى اهل سنت درباره حد دزدى بیان کردند خطاست . حد صحیح اسلامى آنست که باید انگشتان دست را غیر از انگشت ابهام قطع کرد.
خلیفه پرسید: چرا؟
امام (ع ) فرمود: زیرا رسول اللّه (ص ) فرموده است سجود باید بر هفت عضو از بدن انجام شود: پیشانى ، دو کف دست ، دو سر زانو، دو انگشت ابهام پا، و اگر دست را از شانه یا مرفق یا مچ قطع کنند براى سجده حق تعالى محلى باقى نمى ماند، و در قرآن کریم آمده است : (( (و ان المساجد للّه ...) )) سجده گاه ها از آن خداست ، پس کسى نباید آنها را ببرد.
معتصم از این حکم الهى و منطقى بسیار مسرور شد، و آن را تصدیق کرد و امر نمود انگشتان دزد را براى حکم حضرت جواد (ع ) قطع کردند.
ذرقان مى گوید: ابن ابى دؤ اد سخت پریشان شده بود، که چرا نظر او در محضر خلیفه رد شده است . سه روز پس از این جریان نزد معتصم رفت و گفت :
یا امیرالمؤ منین ، آمده ام تو را نصیحتى کنم و این نصیحت را به شکرانه محبتى که نسبت به ما دارى مى گویم . معتصم گفت : بگو.
ابن ابى دؤ اد گفت : وقتى مجلسى از فقها و علما تشکیل مى دهى تا یک مسئله یا مسائلى را در آن جا مطرح کنى ، همه بزرگان کشورى و لشکرى حاضر هستند، حتى خادمان و دربانان و پاسبانان شاهد آن مجلس و گفتگوهایى که در حضور تو مى شود هستند، و چون مى بینند که راءى علماى بزرگ تو در برابر راءى محمّد بن على الجواد ارزشى ندارد، کم کم مردم به آن حضرت توجه مى کنند و خلافت از خاندان تو به خانواده آل على منتقل مى گردد، و پایه هاى قدرت و شوکت تو متزلزل مى گردد.
این بدگویى و اندرز غرض آلود در وجود معتصم کار کرد و از آن روز در صدد برآمد این مشعل نورانى و این سرچشمه دانش و فضیلت را خاموش ‍ سازد.(100)
این روش را - قبل از معتصم - ماءمون نیز در مورد حضرت جوادالائمه (ع ) بکار مى برد، چنانکه در آغاز امامت امام نهم ، ماءمون دوباره دست به تشکیل مجالس مناظره زد و از جمله از یحیى بن اکثم که قاضى بزرگ دربار وى بود، خواست تا از امام (ع ) پرسشهایى کند، شاید بتواند از این راه به موقعیت امام (ع ) ضربتى وارد کند. امّا نشد، و امام از همه این مناظرات سربلند در آمد.
روزى از آنجا که (یحیى بن اکثم ) به اشاره ماءمون مى خواست پرسشهاى خود را مطرح سازد ماءمون نیز موافقت کرد، و امام جواد (ع ) و همه بزرگان و دانشمندان را در مجلس حاضر کرد. ماءمون نسبت به حضرت امام محمّد تقى (ع ) احترام بسیار کرد و آن گاه از یحیى خواست آنچه مى خواهد بپرسد، یحیى که پیرمردى سالمند بود، پس از اجازه ماءمون و حضرت جواد (ع ) گفت : اجازه مى فرمایى مساءله اى از فقه بپرسم ؟ حضرت جواد فرمود:
آنچه دلت مى خواهد بپرس .
یحیى بن اکثم پرسید: اگر کسى در حال احرام قتل صید کرد چه باید بکند؟
حضرت جواد (ع ) فرمود: آیا قاتل صید محلّ (101) بوده یا محرم ؟ عالم بوده یا جاهل ؟ به عمد صید کرده یا به خطا؟ محرم آزاد بوده یا بنده ؟ صغیر بوده یا کبیر؟ اول قتل او بوده یا صیاد بوده و کارش صید بوده ؟ آیا حیوانى را که کشته است صید تمام بوده یا بچه صید؟ آیا در این قتل پشیمان شده یا نه ؟ آیا این عمل در شب بوده یا روز؟ احرام محرم براى عمره بوده یا احرام حج ؟
یحیى دچار حیرت عجیبى شد. نمى دانست چگونه جواب گوید، سر به زیر انداخت و عرق خجالت بر سر و رویش نشست . درباریان یکدیگر نگاه مى کردند. ماءمون نیز که سخت آشفته حال شده بود در میان سکوتى که بر مجلس حکمفرما بود، روى به بنى عباس و اطرافیان کرد و گفت :
- دیدید و ابوجعفر محمّد بن على الرضا را شناختید؟(102)
سپس بحث را تغییر داد تا از حیرت حاضران بکاهد.
بارى ، موقعیت امام جواد (ع ) پس از این مناظرات بیشتر استوار شد.
امام جواد (ع ) در مدت 17 سال دوران امامت به نشر و تعلیم حقایق اسلام پرداخت ، و شاگردان و اصحاب برجسته اى داشت که : هر یک خود قله اى بودند از قله هاى فرهنگ و معارف اسلامى مانند:
ابن ابى عمیر بغدادى ، ابوجعفر محمّد بن سنان زاهرى ، احمد بن ابى نصر بزنطى کوفى ، ابو تمام حبیب اوس طائى ، شاعر شیعى مشهور، ابوالحسن على بن مهزیار اهوازى و فضل بن شاذان نیشابورى که در قرن سوم هجرى مى زیسته اند.
اینان نیز (همچنانکه امام بزرگوارشان همیشه تحت نظر بود) هر کدام به گونه اى مورد تعقیب و گرفتارى بودند. فضل بن شاذان را از نیشابور بیرون کردند. عبداللّه بن طاهر چنین کرد و سپس کتب او را تفتیش کرد و چون مطالب آن کتابها را - درباره توحید و... به او گفتند قانع نشد و گفت مى خواهم عقیده سیاسى او را نیز بدانم .
ابوتمام شاعر نیز از این امر بى بهره نبود، امیرانى که خود اهل شعر و ادب بودند حاضر نبودند شعر او را - که بهترین شاعر آن روزگار بود، چنانکه در تاریخ ادبیات عرب و اسلام معروف است - بشنوند و نسخه از آن داشته باشند. اگر کسى شعر او را براى آنان ، بدون اطلاع قبلى ، مى نوشت و آنان از شعر لذت مى بردند و آن را مى پسندیدند، همین که آگاه مى شدند که از ابوتمام است یعنى شاعر شیعیت معتقد به امام جواد (ع ) و مروّج آن مرام - دستور مى دادند که آن نوشته را پاره کنند. ابن ابى عمیر - عالم ثقه مورد اعتماد بزرگ - نیز در زمان هارون و ماءمون ، محبت هاى بسیار دید. او را سالها زندانى کردند، تازیانه ها زدند. کتابهاى او را که ماءخذ عمده علم دین بود، گرفتند و باعث تلف شدن آنها شدند و... (103) بدین سان دستگاه جبار عباسى با هواخواهان علم و فضیلت رفتار مى کرد و چه ظالمانه !
شهادت حضرت جواد (ع )
این نوگل باغ ولایت و عصمت گرچه کوتاه عمر بود ولى رنگ و بویش مشام جانها را بهره مند ساخت . آثار فکرى و روایاتى که از آن حضرت نقل شده و مسائلى را که آن امام پاسخ گفته و کلماتى که از آن حضرت بر جاى مانده ، تا ابد زینت بخش صفحات تاریخ اسلام است . دوران عمر آن امام بزرگوار 25 سال و دوره امامتش 17 سال بوده است .
معتصم عباسى از حضرت جواد (ع ) دعوت کرد که از مدینه به بغداد بیاید. امام جواد در ماه محرم سال 220 هجرى به بغداد وارد شد. معتصم که عموى امّ الفضل زوجه حضرت جواد بود، با جعفر پسر ماءمون و امّ الفضل بر قتل آن حضرت همداستان شدند.
علت این امر - همچنان که اشاره کردیم - این اندیشه شوم بود که مبادا خلافت از بنى عباس به علویان منتقل شود. از این جهت ، در صدد تحریک امّ الفضل بر آمدند و به وى گفتند تو دختر و برادرزاده خلیفه هستى ، و احترامت از هر جهت لازم است و شوهر تو محمّد بن على الجواد، مادر علتى هادى فرزند خود را بر تو رجحان مى نهد.
این دو تن آن قدر وسوسه کردند تا امّ الفضل - چنانکه روش زنان نازاست - تحت تاءثیر حسادت قرار گرفت و در باطن از شوهر بزرگوار جوانش آزرده خاطر شد و به تحریک و تلقین معتصم و جعفر برادرش ، تسلیم گردید. آنگاه این دو فرد جنایتکار سمى کشنده در انگور وارد کردند و به خانه امام فرستادند تا سیاه روى دو جهان ، امّ الفضل ، آنها را به شوهرش بخوراند. امّ الفضل طبق انگور را در برابر امام جواد (ع ) گذاشت ، و از انگورها تعریف و توصیف کرد، و حضرت جواد (ع ) را به خوردن انگور وادار و در این امر اصرار کرد. امام جواد (ع ) مقدارى از آن انگور را تناول فرمود. چیزى نگذشت آثار سم را در وجود خود احساس فرمود و درد و رنج شدیدى بر آن حضرت عارض گشت . امّ الفضل سیه کار با دیدن آن حالت دردناک در شوهر جوان ، پشیمان و گریان شد؛ امّا پشیمانى سودى نداشت .
حضرت جواد (ع ) فرمود: چرا گریه مى کنى ؟ اکنون که مرا کشتى گریه تو سودى ندارد. بدان که خداوند متعال در این چند روزه دنیا تو را به دردى مبتلا کند و به روزگارى بیفتى که نتوانى از آن نجات یافت .
در مورد مسموم کردن حضرت جواد (ع ) قولهاى دیگرى هم نقل شده است .(104)
زنان و فرزندان حضرت جواد (ع )
زن حضرت جواد (ع ) ام الفضل دختر ماءمون بود. حضرت جواد (ع ) از ام الفضل فرزندى نداشت . حضرت امام محمّد تقى زوجه دیگرى مشهور به امّ ولد (105) و به نام سمانه مغربیه داشته است . فرزندان آن حضرت را 4 پسر و 4 دختر نوشته اند بدین شرح :
1 - حضرت ابوالحسن امام على النقى (هادى )
2 - ابواحمد موسى مبرقع
3 - ابواحمد حسین
4 - ابوموسى عمران
5 - فاطمه
6 - خدیجه
7 - امّ کلثوم
8 - حکیمه
حضرت جواد (ع ) مانند جده اش فاطمه زهرا کوتاه زندگانى و عمرى سراسر رنج و مظلومیت داشت . بدخواهان نگذاشتند این مشعل نورانى نورافشانى کند. امام نهم ما در آخر ماه ذیقعده سال 220 ه‍ به سراى جاویدان شتافت . قبر مطهرش در کاظمیه یا کاظمین است ، عقب قبر منور جدش حضرت موسى بن جعفر (ع ) زیارتگاه شیعیان و دوستداران است .
از سخنان حضرت جواد (ع )
1 - اعتماد به خداوند متعال بهاى هر چیز گران است و نردبانى است به سوى هر بلندى .
2 - عزت مؤ من در بى نیازى او از مردم است .
3 - ولى و دوستدار خدا در آشکار و دشمن خدا در پنهانى مباش .
4 - هر که به برادرى به جهت خداوند تعالى ، بهره دهد (یا بهره گیرد) خانه اى در بهشت بهره داده (یا بهره گرفته ) است .
5 - کسى که خداوند متعال یذیرنده تعهد اوست چگونه تلف شود؟ کسى که از خدا برید و به دیگرى پیوست چگونه نجات یابد؟ کسى که از راه غیر علم (یعنى از طریق جهالت و نادانى ) عمل کند، بیش از آنکه اصلاح امور کند موجب فساد و تباهى خواهد شد.
6 - از دوستى با آدم نادان و بد بپرهیز، زیرا مانند شمشیر کشیده است ، منظرش نیکوست ولى آثارش زشت مى باشد.
7 - کسى که امین خیانتکاران باشد، همین کار در دغلى و خیانتش کافى است .
8 - شخص مؤ من نیازمند به خصلت است : توفیق از جانب حق تعالى ، واعظى از نفس خود که پیوسته او را پند دهد و قبول کند، پذیرش نصیحت از آنکه او را به هدایت وادارد و نصحیت کند.(106)